نماد علمی چیست؟
نماد علمی (Scientific Notation) روشی استاندارد برای خلاصه کردن اعداد بسیار بزرگ (مثل فاصله ستارهها) یا بسیار کوچک (مثل جرم اتمها) است. فرمول کلی آن به صورتa × 10ⁿاست، که در آن a عددی بین ۱ تا ۱۰ (شامل ۱) و n یک عدد صحیح است.
چرا به نماد علمی نیاز داریم؟
تصور کنید بخواهید جرم کره زمین را بنویسید:
5,972,000,000,000,000,000,000,000 kgخواندن و نوشتن این عدد کابوس است. اما با نماد علمی، خیلی شیک و تمیز میشود:5.972 × 10²⁴ kg. این روش نه تنها فضا را ذخیره میکند، بلکه محاسبات ریاضی را نیز بسیار سادهتر میکند.
Example: 1.23, 5.0, 9.99
Example: -5, 0, 12
قوانین تبدیل اعداد به نماد علمی
پیدا کردن ضریب
ممیز اعشاری را در عدد اصلی آنقدر جابجا کنید تا تنها یک رقم غیر صفر در سمت چپ آن باقی بماند.
شمردن جابجاییها (n)
تعداد خانههایی که ممیز را حرکت دادید بشمارید.
- اگر ممیز به چپ رفت ← توان مثبت است (اعداد بزرگ).
- اگر ممیز به راست رفت ← توان منفی است (اعداد کوچک).
نماد مهندسی (Engineering Notation) چیست؟
نماد مهندسی شبیه به نماد علمی است، اما یک قانون سفت و سخت دارد: توان ۱۰ باید حتماً مضربی از ۳ باشد.
چرا؟ چون در سیستم متریک، واحدها با توانهای ۳ تغییر میکنند (کیلو $10^3$، مگا $10^6$، نانو $10^-9$). مهندسان این فرمت را ترجیح میدهند چون مستقیماً به پیشوندها ترجمه میشود.